ΠΟΛΙΤΙΚΑ, ΒΙΒΛΙΟ Γ΄

Στην παρούσα πραγματεία αντιμετωπίζονται διεξοδικά και με τρόπο σαφή και συστηματικό τα σπουδαία ζητήματα του Γ' βιβλίου των "Πολιτικών" του Αριστοτέλη. Αυτά συνοψίζονται βασικά στους τρεις πυλώνες της πολιτικής του φιλοσοφίας. Αυτοί είναι: α) Η έννοια και η ουσία της πόλεως-πολιτείας, η οποία παρά τις όποιες πολιτειακές μεταβολές διατηρεί την μοναδικότητα της ταυτότητάς της. Γι' αυτό ακριβώς οφείλει να σέβεται και να τηρεί τις συμβάσεις της με άλλες πόλεις-πολιτείες. Αυτό υποδηλώνει ότι το πολίτευμα δεν είναι το μοναδικό συστατικό στοιχείο της ταυτότητάς της. β) Η έννοια του πολίτη που εξετάζεται τόσο ρεαλιστικά όσο και δεοντολογικά. Αυτή εξαρτάται και προσδιορίζεται από τη συγκεκριμένη κάθε φορά μορφή του πολιτεύματος. Σύμφωνα με την πιο γενική έννοια του όρου "πολίτης" είναι αυτός που συμμετέχει στην πολιτική και δικαστική εξουσία. Καλός πολίτης θεωρείται αυτός που σέβεται τους νόμους, γνωρίζει και ασκεί εκ περιτροπής την τέχνη του άρχειν και άρχεσθαι και αγωνίζεται για τη σωτηρία του πολιτεύματος. Πάνω από τον καλό πολίτη έχουμε τον πολίτη που διακρίνεται για τις αρετές του. Είναι ο λεγόμενος αγαθός ανήρ που χαρακτηρίζει τα άριστα πολιτεύματα, γ) Η έννοια του πολιτεύματος. Πολίτευμα είναι μια ορισμένη οργάνωση των πολιτών μέσα από συγκεκριμένους κοινωνικοπολιτικούς θεσμούς σε σχέση με την κατανομή και άσκηση της εξουσίας. Είναι η συνταγματική τάξη που ενσαρκώνει μια ορισμένη πολιτική, κοινωνική και φιλοσοφική ιδεολογία και εκφράζεται κατεξοχήν από την εκάστοτε κυβερνητική εξουσία. Η σχέση της συλλογικότητας των πολιτών με το πολίτευμα είναι τελικά διαλεκτική.