Ο ποιητής γεννήθηκε από πλούσια οικογένεια στην Αλεξάνδρεια της Αίγυπτου, "σ' ένα σπίτι της οδού Σερίφ", όπως αναφέρει σε αυτοβιογραφικό του σημείωμα.
Η εμπορική ιδιότητα του πατέρα του και η αρχοντιά της μητέρας του με τη φαναριώτικη καταγωγή, συνετέλεσαν σημαντικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του. Ταξίδεψε στο Παρίσι, στην Αγγλία, στην Ελλάδα και στον τόπο καταγωγής της μητέρας του, την Κωνσταντινούπολη. Ο "Αλεξανδρινός", όπως αναφέρεται, ποιητής ως το τέλος της ζωής του, εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος σε κρατική υπηρεσία της Αλεξάνδρειας.
Ο Καβάφης, άρχισε να δημοσιεύει ποιήματά του από το 1886. Από τις αρχές όμως, του 20ού αιώνα άρχισε να βρίσκει τη δική του ποιητική έκφραση, μετά την ηλικία των 40 ετών. Πριν ηττηθεί από την επάρατη νόσο, τη μέρα που συμπλήρωνε 70 χρόνια ζωής, είχε προλάβει να γράψει 154 ποιήματα που αναγνώρισε ο ίδιος (τα λεγόμενα Αναγνωρισμένα), 37 Αποκηρυγμένα ποιήματα (της περιόδου της νιότης του σε ρομαντική καθαρεύουσα, που ο ίδιος αποκήρυξε), 75 Κρυμμένα, που βρέθηκαν τελειωμένα στα χαρτιά του και 30 Ατελή (τα οποία δηλαδή, δεν είχαν πάρει οριστική μορφή). [...] (Από την έκδοση)