Οι εκπαιδευτικές διαδικασίες είναι θεμελιώδεις στην οικοδόμηση αγώνων που δεν αποτελούν εναλλακτικές στη μάχη, αλλά είναι μάχες από μόνοι τους. Οι Ζαπατίστας και ο EZLN στο νότιο Μεξικό με τα Καρακόλ και το PKK με τα Καντόνια στο έδαφος του Κουρδιστάν αποτελούν δύο σύγχρονα πρακτικά παραδείγματα προσπαθειών οικοδόμησης θεσμών αυτοδιοίκησης και ενίσχυσης της αυτονομίας. Με δύο παρόμοιες πορείες, και οι δύο τρόποι ζωής έχουν διανύσει διαδρομές από την ένοπλη αντίσταση μέχρι τον εύλογο υβριδισμό, από τις πλήρως ιεραρχικές δομές στην συμπερίληψη και την ανάπτυξη θεσμών υγείας, εκπαίδευσης, επικοινωνίας και αυτοδιοίκησης.