Η ιστοριογραφία του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα ακολούθησε την πολιτική διαδρομή της χώρας. Μέχρι την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών οι νικητές που μονοπωλούσαν την εξουσία διαμόρφωσαν επιλεκτικά και με ποικίλους τρόπους τη συλλογική μνήμη. Η μεταπολίτευση, που εδραίωσε τη δημοκρατία και έλαβε θεσμικά μέτρα άμβλυνσης των αντιθέσεων του παρελθόντος, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για επιστημονική, αντικειμενική έρευνα και κριτική αποτίμηση του εμφυλίου.
Αυτή την επιτακτική ανάγκη την ένιωσε έντονα η επιστημονική κοινότητα και το λόγο αυτό το Ελληνικό Κέντρο Πολιτικών Ερευνών του Παντείου Πανεπιστημίου πήρε την πρωτοβουλία οργάνωσης του πρώτου συνεδρίου για τα 50 χρόνια από τη λήξη του εμφυλίου. Σκοπός του ήταν να υπηρετήσει το ιστορικό αυτό χρέος και να συμβάλλει στην αντικειμενική διερεύνηση όσο γίνεται περισσότερων πτυχών του εμφυλίου.
Κλεομένης Κουτσούκης
Ιωάννης Σακκάς
Περιέχονται οι εισηγήσεις:
Εναρκτήρια ομιλία
- Κλεομένης Σ. Κουτσούκης, "Πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις: Θέσεις και αντιθέσεις".
Οικονομικές και θεσμικές πτυχές του εμφυλίου
- Στέργιος Μπαμπανάσης, "Οι οικονομικές πτυχές του εμφυλίου"
- Νίκη Καλτσόγια - Τουρναβίτη, "Τα θεσμικά πλαίσια του εμφυλίου"
- Γιώργος Μαργαρίτης, "Ο εμφύλιος: οικονομία και πολιτική"
- Παρμενίων Ι. Παπαθανασίου, "Πτυχές οικονομίας αίματος στην επιχείρηση "Πυρσός""
Ιδεολογικές ταυτότητες και συλλογικές συμπεριφορές
- Ματούλα Τομαρά - Σιδέρη, "Ονοματοδοτικές συμπεριφορές και πολιτική συγκυρία"
- Αναστάσιος Φακιολάς, "Ο πολιτικο-ιδεολογικός αγώνας στον εμφύλιο"
- Άννα Κουμανταράκη, "Οι σχέσεις των σοσιαλιστών με το ΚΚΕ στη δεκαετία του '40"
- Μιχάλης Σταφυλάς, "Ο εμφύλιος μέσα από τα κείμενα των πρωταγωνιστών του"
- Ν. Κοταρίδης , Νίκος Σιδέρης, "Ο εμφύλιος ως ψυχολογική αναμέτρηση"
- Φίλιππος Νικολόπουλος, "Δυσλειτουργίες πολιτικής επικοινωνίας και συγχύσεις πολιτικών σκοποθετήσεων ως παράγοντες που συνέβαλαν στην έναρξη του εμφυλίου"
- Σπύρος Μακρής, "Στρατηγικές αφήγησης και ιδεολο