ΑΘΩΝΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ

Ο σεβαστός Γέρων θεωρεί ότι κάθε άνθρωπος δια της λογικής δύναται να φθάση εις την πίστιν της αποκεκαλυμμένης αληθείας. Δι' αυτής της πίστεως και δια της προσωπικής προσπαθείας της τηρήσεως των εντολών, έρχεται ως δώρημα ουράνιον ο φόβος του θεού, ως αρχή και βάσις της μετανοίας. Ο θείος φόβος οδηγεί εις την περιεκτικήν εγκράτειαν από πάσαν αμαρτητικήν ροπήν και από παν πάθος.
Η ειλικρινής μετάνοια χαρακτηρίζεται από την τήρησιν πασών των εντολών, την μακροχρόνιον παραμονήν εις την προσευχήν, και την "εις τέλος υπομονήν" εις τους πειρασμούς. Επίσης από την εκούσιον άρσιν του σταυρού, αυταπάρνησιν και φιλοπονίαν, την προσωπικήν "κένωσιν" εις τον άδην της ταπεινώσεως, το πένθος και τα εξ αυτού θερμά δάκρυα, καταστάσεις αι οποίαι οδηγούν εις την θείαν αγάπην, την θείαν έλλαμψιν, και εν γένει εις την μετά του Θεού ομοίωσιν.
Προσπαθεί ο σεβαστός ημών Γέρων "όση αυτώ δύναμις" να γνωρίση εις ημάς δια ποίαν αιτίαν πειραζόμεθα εις τον κόσμον τούτον· αναλύει δε τας αιτίας των πειρασμών και έτι περισσότερον τας μορφάς της κενώσεώς μας μετά την γεύσιν της εκ της θείας χάριτος γλυκύτητας.
Αναφέρεται εις το πως εισήλθεν ο πόνος εις την ζωήν μας και ποία είναι η ορθόδοξος πρακτική αντιμετωπίσεώς του, εν νομίμω αθλήσει, ώστε να προβάλλη εις ημάς εν τέλει "η πνευματική ηδονή των θείων χαρισμάτων και του θεουργικού έρωτος". Επί πλέον συνιστά προσοχήν εις πάσαν πλάνην, διότι "και ο εχθρός πολλά εκ της θεωρίας και χάριτος δύναται να μιμηθή". Δια της εσωστρεφείας τέλος και της διακρίσεως, βοηθούσης της θείας χάριτος, φθάνει κανείς εις το τέρμα των θείων επαγγελιών, εις αυτήν ταύτην την θείαν αγάπην, καθ' ότι "ο Θεός αγάπη εστιν", ανταποδίδων ευγνωμόνως ως γνήσιος υιός εν πάση αισθήσει τα του Θεού εις τον Θεόν. [...] (Από τον πρόλογο του αρχιμανδρίτη Εφραίμ Μονής Βατοπαιδίου)