Ο Μανώλης Καλομοίρης γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1883, η καταγωγή του όμως είναι από τη Σάμο. Τα πρώτα μαθήματα μουσικής τα πήρε στη Σμύρνη. Συνέχισε στην Αθήνα και αργότερα στην Κωνσταντινούπολη με την Σοφία Σπανούδη που τον ώθησε να ασχοληθεί με τη μουσική. Την περίοδο 1901-1906 σπούδασε στο Ωδείο της Βιέννης πιάνο, αρμονία, αντίστιξη και σύνθεση. Εκεί γνώρισε και τη σύντροφο της ζωής του, την τότε συμφοιτήτριά του Χαρίκλεια. Στα 1906-1910 δίδαξε στη μουσική σχολή του Λυκείου Ομπολένσκι, στο Χάρκοβο της Ρωσίας. Εκεί ήρθε σε επαφή με την Ρώσικη εθνική μουσική σχολή και οραματίστηκε τη δημιουργία της Ελληνικής εθνικής μουσικής. Πρώτο μεγάλο έργο αυτής της ωρίμανσης υπήρξε η "ΡΩΜΑΪΚΗ ΣΟΥΙΤΑ".
Το 1910 θα εγκατασταθεί στην Αθήνα ενώ έχει προηγηθεί η πρώτη συναυλία με έργα του στην Αθήνα τον Ιούνιο του 1908 που προκάλεσε πολύ θόρυβο. [...]
Από το 1911 ως το 1919 δίδαξε στο Ωδείο Αθηνών. Διαφωνώντας αποχωρεί και ιδρύει στα 1919 το Ελληνικό Ωδείο το οποίο διηύθυνε μέχρι το 1926 χρονιά την οποία ίδρυσε το Εθνικό Ωδείο. Το νεοϊδρυθέν Ωδείο θα διευθύνει μέχρι το 1948 οπότε ανέλαβε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, θέση που κράτησε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Στα 1935-1957 διετέλεσε πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών της οποίας το 1958 θα ανακηρυχθεί Επίτιμος Πρόεδρος. [...]
Το έργο του περιλαμβάνει όλα τα είδη της μουσικής εκτός από θρησκευτική. Έγραψε μουσικοκριτικά άρθρα και πολλά μουσικο-παιδαγωγικά έργα, τόσο σε συνεργασία με τον Φ. Οικονομίδη όσο και μόνος του.
Στα έργα του περιλαμβάνονται:
-Πέντε όπερες: "Ο Πρωτομάστορας" (1915), "Το Δαχτυλίδι της Μάνας" (1917), "Ανατολή" (1945), "Τα ξωρικά Νερά" (1950), "Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος" (1961)
-Τρεις συμφωνίες: "Η Συμφωνία της Λεβεντιάς" (1920), "Των Ανίδεων και Καλών Ανθρώπων" (1931), "Παλαμική" (1955)
-Συμφωνικά ποιήματα: "Μηνάς ο Ρέμπελος" (1950), "Ο Θάνατος της Αντρειωμένης" (1943), το "Συμφωνικό Κοντσέρτο" για πιάνο και ορχήστρα (1935), το "Κοντσερτάκι" για βιολί (1955)
-Κύκλους τραγουδιών με ορχήστρα: "Τ