ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

Η έκθεση της ορθόδοξης διδασκαλίας περί Εκκλησίας δεν μπορεί παρά να γίνει στη βάση μιας συστηματικής αναφοράς στις πατερικές μαρτυρίες, στον λόγο και στην παρακαταθήκη των ιερών της Εκκλησίας Πατέρων, ο οποίος δεν αυτοερμηνεύται (σε αυτή την περίπτωση θα διολισθαίναμε σε μια sui generis επανέκδοση με «ορθόδοξο» πρόσημο της προτεσταντικής αρχής «sola scriptura», αλλά προσεγγίζεται μυσταγωγικά υπό τη χειραγώγηση των ζωντανών μαρτύρων της Παράδοσης εντός της εκκλησιαστικής κοινωνίας. Αν αυτό θεωρηθεί σχολαστικό ή -σε κάθε περίπτωση- κουραστικό για τον αναγνώστη, τότε ας ληφθεί υπόψη η προτροπή του αγίου Γρηγορίου Παλαμά, ο οποίος μας καλεί σε υπακοή στους θεόπτες, τους εν θεωρία προκύψαντες πιστούς και καταξιωθέντες να συμβασιλεύσουν εν Χριστώ με την Αγία Τριάδα κατά πρόληψη της εσχατολογικής δόξας: «Υπέρ λόγον δ' ίσμεν και όσα λέγειν εφείται των θείων, ως και ταύτα καθ' υπερέχοντα λόγον (ου γαρ έξω λόγου κατ' έλλειψον, αλλ' εκτός λόγου του καθ' ημάς). Ουκ άρα ημίν αυτοίς επιτρεπτέον περί Θεού τι λέγειν, αλλ' ημάς αυτούς επιστρεπτέον προς τους εν Πνεύματι τα του Πνεύματος λαλούντας.» (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)