Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ:ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΙ Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ(1723-1923)

Στο βιβλίο αυτό εξετάζεται η ίδρυση, η οργάνωση-διοίκηση και η λειτουργία των σχολείων της Αργυρούπολης του Πόντου και η πνευματική κίνηση στην περιοχή της επαρχίας Χαλδίας κατά το χρονικό διάστημα 1723-1923. Με βασική παραδοχή ότι η εξέταση ενός ιστορικού φαινομένου πρέπει να ενταχθεί στο γενικότερο πλαίσιό του, επιχειρείται και η διερεύνηση της εκπαιδευτικής κατάστασης στην ευρύτερη περιοχή του Πόντου την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας. Η παρούσα μελέτη αποτελείται από την εισαγωγή και τέσσερα κεφάλαια. Στην εισαγωγή καταγράφεται το ιστορικό, το κοινωνικό και το θεσμικό πλαίσιο και παρουσιάζεται η οργάνωση της παιδείας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στη γεωγραφική οριοθέτηση, στη διοικητική διαίρεση της Αργυρούπολης του Πόντου (Gumushane) και της περιοχής της Χαλδίας, στην εξέλιξη της Εκκλησίας και στις ιδιομορφίες της μητρόπολης Χαλδίας. Επίσης παρουσιάζεται η λειτουργία και το καθεστώς διοίκησης των μεταλλείων καθώς και η συμβολή των αρχιμεταλλουργών στην περιοχή και καταγράφονται και αναλύονται τα στατιστικά στοιχεία του πληθυσμού και της εκπαίδευσης στην Αργυρούπολη του Πόντου. Στο δεύτερο κεφάλαιο επιχειρείται μία γενική ανασκόπηση της εκπαίδευσης των ελληνορθοδόξων στον Πόντο. Η ανάλυση επικεντρώνεται στις κυριότερες σχολές της ελληνικής παιδείας. Στο τρίτο κεφάλαιο καταγράφεται, αναλύεται και σχολιάζεται η λειτουργία των σχολείων στη μητροπολιτική/διοικητική έδρα. Πιο συγκεκριμένα διερευνάται η ίδρυση, η οργάνωση και η λειτουργία του Φροντιστηρίου και του Παρθεναγωγείου της Αργυρούπολης αντίστοιχα, καταγράφεται η λειτουργία της Εφορίας των Σχολείων της Αργυρούπολης στο πλαίσιο της κοινοτικής δομής και παρουσιάζονται ορισμένα στοιχεία για την παρεχόμενη μουσουλμανική εκπαίδευση στην πόλη. Το τέταρτο κεφάλαιο επικεντρώνεται στην πνευματική κίνηση της Αργυρούπολης και της ευρύτερης περιοχής. Παρουσιάζονται τα σημαντικότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα που λειτούργησαν στις μονές και στην επαρχία Χαλδίας και εξετάζεται η σωματειακή οργάνω